سحر، بهترین زمان، برای استغفار (دانلود)

«سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّی» یعنی:

سحر شب جمعه برایتان، استغفار خواهم کرد! 

عَنِ الصَّادِقِ علیه‌السلام قَالَ:

يَا فَضْلُ إِنَّ أَفْضَلَ‏ مَا دَعَوْتُمُ‏ اللَّهَ‏ بِالْأَسْحَارِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُون.^[1]
یعنی ای فضیل! همانا بهترین زمانی که شما در آن خدا را می‌خوانید وقت سحر است خدای متعال می‌فرماید: "وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُون"

نکته 1: سحر، یعنی قبل از اذان صبح یکی از بهترین اوقات دعا و از مظانّ استجابت است. بر همین اساس وقتی پسران حضرت یعقوب علیه‌السلام از ایشان درخواست کردند بابت خطایی که مرتکب شده‌اند برایشان دعا و استغفار کند ایشان دعا و طلب استغفار را به سحر یا در برخی از روایات، به سحر شب جمعه، موکول نمودند.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلّی الله علیه وَ آلِه:‏

خَيْرُ وَقْتٍ دَعَوْتُمُ اللَّهَ فِيهِ الْأَسْحَارُ وَ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ فِي قَوْلِ يَعْقُوبَ علیه السلام: "سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي‏^[2]" قَالَ: أَخَّرَهُمْ‏ إِلَى‏ السَّحَر^[3]؛

یعنی بهترین زمانی که در آن خدای سبحان را به دعا می‌خوانید سحر است.

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: "سَوفَ أستَغفِرُ لَکُم" یعنی سحر. و در روایت دیگری از امام صادق علیه‌السلام آمده است که: "سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي‏" یعنی "أَخَّرَهُ إِلَى السَّحَرِ مِنْ لَيْلَةِ الْجُمُعَةِ"^[4]؛
یعنی طلب استغفار را به سحر شب جمعه موکول کرد و به تأخیر انداخت.

نکته 2: سروده حافظ نیز ناظر به همین مطلب است:

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ       از یمن دعای شب و ورد سحری بود^[5]

نکته 3: چنانچه در مطالب پیشین، بیان شد یکی از جامع‌ترین دعاها، استغفار است.

نکته 4: همچنین یکی از ویژگی‌های بندگان خوب خدا، طلب استغفار در سحر است:

• آیه 18 سوره ذاریات: وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُون‏.
• آیه 17 سوره آل عمران: الْمُسْتَغْفِرينَ بِالْأَسْحار.

نکته 5: مُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ می‌گوید به امام صادق علیه‌السلام عرض کردم:

جُعِلْتُ فِدَاكَ تَفُوتُنِي صَلَاةُ اللَّيْلِ فَأُصَلِّي الْفَجْرَ فَلِي أَنْ أُصَلِّيَ بَعْدَ صَلَاةِ الْفَجْرِ مَا فَاتَنِي مِنَ الصَّلَاةِ وَ أَنَا فِي صَلَاةٍ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ؛
یعنی گاهی اوقات موفق به نماز شب نمی‌شوم، آیا بعد از نماز صبح می‌توانم آن را قضا کنم؟

قَالَ‏ نَعَمْ‏ وَ لَكِنْ‏ لَا تُعْلِمْ‏ بِهِ‏ أَهْلَكَ‏ فَيَتَّخِذُونَهُ‏ سُنَّةً فَيَبْطُلُ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحار^[6]؛
حضرت فرمودند: بله ولیکن به خانواده‌ات اعلام نکن که آن را سنت حساب کنند و قول پروردگار که فرمود: "والمستغفرین بالأسحار" باطل شود.

لینک دانلود فایل PDF این مطلب

خدایا ما را از "مُستَغفِرین بِالأسحار" قرار ده

تقریر درس خارج آیة الله ری‌شهری 92/12/24
توسط مسعود رضانژاد فهادان با تصحیح و اضافات بسیار

• 🌱 به کانال «پورتال فهادان» بپیوندید: (عضویّت)

پانوشت:

1_ بحار الأنوار، 84/165
2_ آیه 98 سوره مبارکه یوسف
3_ الكافي 2- 477- 6
4_ عدة الداعي و نجاحالساعي‏، صفحه 46
5_ غزل 216 از دیوان غزلیّات حافظ
6_ التهذيب 2- 272- 1085، أورده أيضا في الحديث 2 من الباب 56 من هذه الأبواب